|
318 Dywizjon Myśliwsko-Rozpoznawczy
Dywizjon powstał na podstawie rozkazu Inspektora Lotnictwa Polskiego w Anglii L. Dz. 598/TJ/Org/43 z dniem 23 marca 1943 roku jako dywizjon współpracy z artylerią polską na Bliskim Wschodzie. Według zapotrzebowania personel latający miał składać się wyłącznie z oficerów, od tej zasady nie robiono odstępstw do końca wojny. Ponieważ dywizjon miał latać jako samodzielna jednostka nie będąc w składzie skrzydła myśliwskiego posiadał nieco inny skład w stosunku innych polskich dywizjonów myśliwskich. Dywizjon oprócz dwóch eskadr (A i B) posiadał dodatkową eskadrę techniczną C w składzie której znajdowała się sekcja, uzbrojenia, transportu. Dodatkowo w składzie dywizjonu znalazł się oddział żandarmerii, kancelaria, kasyna oficerskie i podoficerskie co zapewniło prawie całkowitą samowystarczalność. Pierwszymi samolotami na wyposażeniu były wysłużone Hurricane. 19 kwietnia podczas szkolenia wydarzył się pierwszy wypadek w którym zginął por. Jan Jakubowski, 2 sierpnia na skutek pożaru samolotu ciężko poparzony został kpt. Jan Narewski. 16 sierpnia dywizjon został zaokrętowany w Liverpoolu na statek i 29 sierpnia dopływa do Port Saidu i drogą naziemną przejeżdżają na lotnisko Muguebilia w Palestynie. Piloci pozostali w Anglii i po otrzymaniu 18 nowych samolotów dolecieli do Afryki 14 września 1943 roku, dywizjon wszedł w skład 1 TAF (Tactical Air Force-Dasert Air Force czyli Pierwsze Lotnictwo Taktyczne-Powietrzne Siły Pustyni). Jesienią 1943 roku lotnisko było wizytowane między innymi przez wodza naczelnego gen. Broni Kazimierza Sosnkowskiego. Wiosną 1944 dywizjon otrzymuje samoloty Spitfire oraz przebazowuje się z Afryki do Europy. 1 maja 1944 roku osiągnięto na nowych samolotach gotowość bojową, jednostka weszła w skład 285 dywizjonu rozpoznawczego. 2 maja wykonano pierwsze loty bojowe na korygowanie ognia artylerii i loty rozpoznawcze. 16 sierpnia 1944 roku dywizjon ponownie był wizytowany przez naczelnego wodza, 16 września za wykazaną odwagę pierwsi lotnicy zostali udekorowani Krzyżami Walecznych. 19 grudnia 1944 roku pierwsi piloci po wylataniu tury lotów operacyjnych (200 godzin lotów bojowych) odeszli na odpoczynek. Rok 1944 zamknięto wykonaniem 3106 lotów bojowych w czasie 4098 godzin.
18 marca 1945 roku porucznik pilot Czesław Nowak jako pierwszy pilot dywizjonu został udekorowany Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari V klasy. Do zakończenia walk w maju 1945 wykonano 1758 lotów bojowych w czasie 2142 godzin (w 1945 roku). 28 maja 1945 roku lotnicy wzięli udział w defiladzie nad lotniskiem Campoformilo. W lipcu 1946 roku dywizjon przebazowano do Anglii i 18 sierpnia 1946 roku jednostkę rozformowano. Podczas lotów bojowych wykonano wiele zdjęć lotniczych lub rozpoznawano teren wzrokowo sporadycznie atakowano cele naziemne w efekcie zatopiono jedną barkę transportową na rzece Pad. Łącznie wykonano 4864 loty bojowe w czasie 6240 godzin, nie odniesiono żadnego zwycięstwa powietrznego. Podczas istnienia dywizjonu poległo 7 lotników (wyłącznie w wypadkach) jeden dostał się do niewoli (kpt. pilot Lew Kurłowicz) oraz pięciu odniosło rany. Ważniejsze daty 20.03.1943 utworzono dywizjon 19.08.1946 rozwiązano dywizjon LW takie odznaczenie kodowe malowano na wszystkich samolotach dywizjonu. ODZNAKA na uskrzydlonym herbie Gdańska (korona i dwa krzyże na czerwonym tle) stoi liczba 318. Części metalowe odznaki srebrne, odznaka nie uzyskała oficjalnej akceptacji i nie była zatwierdzona. Wkrótce powstał herb dywizjonu malowany na wszystkich samolotach, były to trzy karty trójka kier, as pik i ósemka karo. KOLEJNI DOWÓDCY ppłk pil. Adam Wojtyga 20 III 1945 - 4 VIII 1943 mjr pil. Leszek Wielochowski 5 VIII 1943 - 4 I 1945 kpt. pil. Zbigniew Moszyński 5 I 1945 - 19 V 1946 kpt. pil. Włodzimierz Bereżecki 20 V 1945 - 19 VIII 1946 LOTNISKA BAZOWANIA Detling Anglia 20.03.1943 - 22.07.1943 Snailwell Anglia 22.07.1943 - 15.08.1943 Muguebilia Palestyna 9.09.1943 - 13.10.1943 Gaza Palestyna 13.10.1943 - 21.10.1943 Wilhelma Palestyna 22.10.1943 - 20.11.1943 Quassassin Egipt 20.11.1943 - 9.04.1944 Helwan Egipt 9.04.1944 - 23.04.1944 Madma Włochy 27.04.1944 - 1.05.1944 Trigno Włochy 1.05.1944 - 14.06.1944 San Vito Włochy 14.06.1944 - 26.06.1944 Tortoretto Włochy 26.06.1944 - 2.07.1944 Fermo Włochy * 2.07.1944 - 28.07.1944 Falconara Włochy * 29.07.1944 - 23.08.1944 Chiaravalle Włochy 23.08.1944 - 30.08.1944 Piagiolino Włochy 31.08.1944 - 17.09.1944 Cassandra Włochy * 17.09.1944 - 27.09.1944 Rimini Włochy 27.09.1944 - 7.11.1944 Bellaria Włochy 7.11.1944 - 2.12.1944 Forli Włochy 2.12.1944 - 2.05.1945 La Russia Włochy 2.05.1944 - 6.05.1945 Treviso Włochy 6.05.1945 - 14.05.1945 Risano Włochy 14.05.1945 - 8.03.1946 Teviso Włochy 8.03.1946 - 07.1946 Coltishall Anglia 07.1946 - 19.08.1946 * przez pewien czas eskadra A bazowała na innych lotniskach Castiglione Włochy 22.07.1944 - 1.08.1944 Malignano Włochy 1.08.1944 - 25.08.1944 Jesi Włochy 24.09.1944 - 27.09.1944 UŻYWANE SAMOLOTY Hawker Hurricane Mk-I 03.1943 - 08.1943 Hawker Hurricane Mk-II 09.1943 - 03.1944 Supermarine Spitfire Mk-V 10.03.1944 - 10.1944 Supermarine Spitfire Mk-IX 10.1944 - do końca wojny Jacek Waszczuk 317 Dywizjon Myśliwski "Wileński"
Dywizjon powstał 8 stycznia 1941 roku, Korzystając z tego iż na Wyspy Napłyneła spora ilośc wyszkolonych pilotów można było myśleć o dalszej rozbudowie Poskich Sił Powietrznych przy RAF. Dywizjon był kontynuatorem tradycji przedwojennego 5 Pułku Lotniczego. 2 czerwca 1941 roku późniejszy dowódca dywizjonu por. Paweł Niemiec wraz z sierż. Baranowskim uzyskali pierwsze zwycięstwo na konto dywizjonu strącając bombowiec JUNKERS Ju-88. Wkrótce bo 5 lipca 1941 roku dywizjon usamodzielnił się i odeszli z jednostki brytyjscy oficerowie dublujący polskie stanowiska dowódcze. Rozpoczeła się szara służba bojowa, wśród wykonywanych zadań lotnicy uczestniczyli także w znanych po wojnie operacjach, miedzy innymi 19 sierpnia 1942 roku 317 dywizjon uczestniczył w osłonie operacji JUBILEE, podczas walk dla osłony operacji uzyskano 7 zestrzeleń bez strat własnych. We wrześniu 1943 roku dywizjon wszedł w skład 131 Polskiego skrzydła Myśliwskiego a wraz z nim wszedł w skład lotnictwa taktycznego (2TAF) Od tej pory głównym zadaniem pilotów miało być wsparcie wojsk naziemnych. Aby dobrze wykonywać nowo powierzone zadania dywizjon wycofano na tyły i wszyscy przeszli szkolenie w atakowaniu celów naziemnych z broni palnej a nastepnie w bombardowaniu. W kwietniu 1944 w związku z planowanym szybkim otworzeniem drugiego frontu w europie dywizjon przebazowano na lotnisko polowe, w oczekiwaniu na przebazowanie na kontynent wykonano trzy zmiany lotnisk polowych. Długo oczekiwany dzień inwazji na kontynent czyli operacja OVEROLD był dniem pełnego wysiłu dla pilotów, 6 czerwca 1944 roku podczas ochrony z powietrza operacji OVEROLD wykonano 4 loty bojowe w składzie całego dywizjonu. 3 sierpnia 1944 roku nastąpiło przebazowanie na kontynent na lotnisko polowe Plumetot (W kodzie alianckim otrzymało kryptonim B-10). W tym czasie dywizjon był w pełni jednostką wielozadaniaową, co udowodniono 17 sierpnia 1944 roku kiedy piloci Dywizjonu zauwarzyli pynący na powierzchni Kanału La Manche miniaturowy okręt podwodny "Neger" i zatopili go. Loty na atakowanie celów naziemnych były mało spektakularne i nie przynasiły chwały w postaci zwycięstw powietrznych, nikłą nadzieją na zmianę tego stanu żeczy miał być lot bojowy 1 stycznia 1945. Sztab wpadł na pomysł iż po nocy sylwestrowej Luftwaffe rozpocznie działania nieco później niż zwykle i może uda się zniszczyć więcej sprzętu na ziemi, wyznaczono lot bojowy na atakowanie cełów na terenie niemiec. Na podobny pomysł wpadli planiści Luftwaffe którzy opracowali operacje BODENPLATTE czyli atak na lotniska alianckie i zniszczenie na ziemi i nad lotniskami jak największej liczby samolotów alianckich. 1 stycznia 1945 gdy piloci wracali już z lotu bojowego zostali wezwani nad własne lotkisko które było w łaśnie atakowane przez maszyny Luftwaffe, dzięki temu iż odległość nie była duża udało się błyskawicznie powrócić, piloci widząc uwijające się nad lotniskiem samoloty z czarnymi krzyżami włączyli się w krąk i rozpoczęły się pojedyńcze walki, udało się zaskoczyć Niemców w efekcie zestrzelono 6 samolotów, jeden uznano jako zwycięstwo prawdopodobne oraz 4 uszkodzono, niestety podczas walki poległ por. Tadeusz Powierza. 4 marca 1945 roku piloci zaatakowali niemiecki statek zaopatrzeniowy, później okazało się że wypełniony materiałami wybuchowymi (wyporność około 500 ton), potężna eksplozja objęła również samolot atakującego pilota porucznika C. Szczerbińskiego, samolot spadł do morza uszkodzony eksplozją a pilot poległ. Z innych spektakularnych akcji wykonano między innymi 25 marca 1945 atak bombami na siedzibę SS w Holandii.Na skutek ataku zginął miedzy innymi jeden generał. W czerwcu 1945 roku dywizjon wszedł w skład wojsk okupacyjnych (BAFO - British Air Force of Ocupation). W grudniu 1946 roku 317 dywizjon powrócił do Anglii i po dwóch tygodniach został rozwiązany
Łącznie podczas II wojny piloci 317 Dywizjonu wykonali 10 251 lotów bojowych
w czasie 14 352 godzin, zrzucono około 500 ton bomb. Zestrzelono 48 1/3 samolotów, 10 zaliczono jako zwycięstwa prawdopodobne oraz 26 uszkodzono. Na ziemi zniszczono 3 samoloty oraz 3 uszkodzono, ponadto zatopiono jeden statek (500 BRT), 30 barek rzecznych. Na ziemi zniszczono 17 budynków, 124 wagony i lokomotywy, 17 czołgów lub dział samobieżnych oraz 663 samochodów. Do końca wojny poległo 25 lotników, 2 zaginęło a 5 dostało się do niewoli. Ważniejsze daty 8.01.1941 utworzono dywizjon 24.04.1941 dywizjon osiągnął gotowość bojową 20.02 obchodzono święto dywizjonu 3.01.1947 rozwiązano dywizjon JH oznaczenie kodowe malowane na samolotach do końca wojny Lotnicy dywizjonu mieli prawo do munduru nosić jedwabne szaliki koloru jasnoniebieskiego ODZNAKA szafirowy kondor z żółtym grzbietem, brązowymi łapami, czerwonym dziobem i zielonymi powiekami wpisany w wileński krzyż na białym polu (godło 151 przedwojennej Eskadry Myśliwskiej). Wszystkie części metalowe koloru srebrnego. Odznaka zatwierdzona Dz. Rozk. N. W. Nr 4 z 10.10.1943 poz. 43 Anglia, nadawana 20 lutego podczas święta dywizjonu. KOLEJNI DOWÓDCY Anglicy S/Ldr Mike C. J. Mount S/Ldr Cole A. N. Wood 3.03.1941 - 5.07.1941 Polacy mjr. pil. Stanisław Brzezina do 7.08.1941 kpt. pil. Henryk Szczęsny 7.08.1941 - 12.11.1941 kpt. pil. Józef Brzeziński 12.11.1941 - 16.03.1942 kpt. pil. Piotr Ozyra 16.03.1942 - 30.04.1942 kpt. pil. Stanisław SKALSKI 30.04.1942 - 2.11.1942 kpt. pil. Zbigniew Czajkowski 2.11.1942 - 29.04.1943 kpt. pil. Franciszek Kornicki 29.04.1943 - 1.01.1044 kpt. pil. Włodzimierz Miksa 1.01.1944 - 25.08.1944 kpt. pil. Władysław Gnyś 25.08.1944 - 28.08.1944 kpt. pil. Marian Chełmecki 28.08.1944 - 17.05.1945 kpt. pil. Paweł Niemiec 17.05.1945 - 6.09.1945 kpt. pil. Marian Trzebiński 6.09.1945 - 3.01.1947 KOLEJNE LOTNISKA BAZOWANIA Acklington Anglia 20.02.1941 - 25.04.1941 Ouston Anglia 25.04.1941 - 27.06.1941 Colerne Anglia 27.06.1941 - 5.07.1941 Fairwood Common Anglia 5.07.1941 - 6.08.1941 Exeter Anglia 6.08.1941 - 1.04.1942 Northolt Anglia 1.04.1942 - 06.1942 Croydon Anglia 06.1942 - 07.1942 Northolt Anglia 07.1942 - 09.1942 Woodvale Anglia 09.1942 - 3.01.1943 Northolt Anglia 3.01.1943 - 1.02.1943 Kirton in Lindsey Anglia 1.02.1943 - 5.04.1943 Martlesham (on) Hearth Anglia 5.04.1943 - 2.05.1943 Heston Anglia 2.05.1943 - 7.06.1943 Parranporth Anglia 7.06.1943 - 3.08.1943 Fairlop Anglia 3.08.1943 - 15.09.1943 Northolt Anglia 15.09.1943 - 1.04.1944 Deanland Anglia 1.04.1944 - 26.04.1944 Chailey Anglia 26.04.1944 - 28.06.1944 Appledram Anglia 28.06.1944 - 16.07.1944 Ford Anglia 16.07.1944 - 3.08.1944 Plumetot B-10 Francja 3.08.1944 - 5.09.1944 Londiniere Francja 5.09.1944 - 10.09.1944 Venderville B-51 Francja 10.09.1944 - 3.10.1944 Deurne B-70 Belgia 3.10.1944 - 11.10.1944 St. Denijs Western Belgia 11.10.1944 - 13.01.1945 Grimbergern B-60 Belgia 13.01.1945 - 9.03.1945 Gilze Rijen B-77 Holandia 9.03.1945 - 13.04.1945 Fairwood Anglia 9.03.1945 - 13.04.1945 Nordhorn B-101 Niemcy 13.04.1945 - 30.04.1945 Uarrelbusch B-110 Niemcy 30.04.1945 - 10.09.1945 Ahlborn Niemcy 10.09.1945 - 15.12.1946 Portreath Anglia 18.12.1946 - 3.01.1947 UŻYWANE SAMOLOTY HAWKER HURRICANE Mk-I 02.1941 - 07.1941 HAWKER HURRICANE Mk-II 06.1941 - 12.1941 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-V 10.1941 - 09.1943 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-IX 09.1943 - 04.1945 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-XVI 02.1945 - 12.1946 Jacek Waszczuk 316 Dywizjon Myśliwski "Warszawski"
Dywizjon kontynuował tradycje przedwojennej 113 i 114 Eskadry Myśliwskiej
(IV Dywizjonu Myśliwskiego). 25 marca 1942 roku osiągnięto gotowość bojową, tego dnia piloci wykonali pierwsze loty bojowe, 1 kwietnia 1941 roku późniejszy dowódca dywizjonu por. Aleksander Gabszewicz odniósł pierwsze zwycięstwo na konto dywizjonu, zestrzelił jeden samolot bombowy HEINKEL He-111. 11 listopada 1941 roku w rocznicę odzyskania niepodległości w 1918 roku w dywizjonie nadano odznaczenia w tym Virtuti Militari oraz Krzyże Walecznych. 16 lipca 1942 roku dywizjon został niespodziewanie odwiedzony przez naczelnego wodza generała Sikorskiego. 12 sierpnia 1943 roku lot na osłonę "Latających Fortec", piloci 316 dywizjonu po raz pierwszy wykonali lot bojowy nad Niemcami. W listopadzie 1943 roku przeniesiono 316 Dywizjon z Fighter Command do Air Defence of Great Britain (Obrona Wielkiej Brytanii) w związku z czym piloci uczestniczyli w zwalczaniu latających pocisków V-1, uzyskując najlepsze rezultaty z pośród dywizjonów polskich. Do zwalczanie V-1 specjalnie przygotowywano samoloty, polerowano blachy pokrycia, usuwano zbędne wyposażenie oraz przystosowywano silniki do pracy na wysokooktanowym paliwie zwiększającym moc przy znacznie mniejszej żywotności. 25 kwietnia 1945 roku 316 Dywizjon uczestniczył w osłonie 255 bombowców atakujących siedzibę Hitlera w Berchtesgaden, był to najdłuższy lot bojowy polskich myśliwców trwający 5 godzin 57 minut.
Łącznie piloci dywizjonu wykonali 8198 lotów bojowych w czasie 15 831 godzin, zestrzelono 45,5 samolotów, 19 zaliczono jako prawdopodobne oraz 21 uszkodzono dodatkowo na ziemi zniszczono 4 samoloty oraz 5 uszkodzono. Zestrzelono 74 pociski latające V-1 plasując się na pierwszym miejscu wśród dywizjonów polskich oraz na drugim miejscu w RAF. Indywidualnie najlepszym pilotem w zwalczaniu V-1 był Tadeusz Szymański 9 zestrzeleń V-1 (piąte miejsce na liście RAF). Poległo 44 lotników oraz 9 dostało się do niewoli. Najwięcej zwycięstw w dywizjonie osiągnęli kpt Aleksander GABSZEWICZ 6,5 - 3 - 3 por. Janusz Walawski 4 - 0 - 3 por. Antoni Cholajda 3 - 2 - 0 ppor. Mieczysław Wyszkowski 3 - 1 - 1 ppłk Tadeusz Góra 3 - 1 - 0 15.02.1941 powstanie dywizjonu 25.03.1941 dywizjon osiągnął gotowość bojową 25.03 dywizjon obchodził święto dywizjonu na pamiątkę pierwszych lotów bojowych. 12.12.1946 rozwiązano dywizjon SZ oznaczenie kodowe malowane na samolotach przez całą wojnę Lotnicy dywizjonu mieli prawo do munduru nosić jedwabne szaliki koloru bordowego. ODZNAKA czerwony puchacz w locie z pomarańczowymi skrzydłami wpisany w trójkąt warszawski o białym tle (przedwojenne godło 113 Eskadry Myśliwskiej). Na prawym boku trójkąta umieszczono inicjały 316 SQ (SQ od squadron - dywizjon). Wszystkie części metalowe odznaki koloru srebrnego, zatwierdzona Dz. Rozk. N. W. Nr 4 z 10.10.1943 poz 43 Anglia, nadawana podczas święta dywizjonu 25 marca KOLEJNI DOWÓDCY Brytyjczyk S/Ldr C. J. Donavan Polacy kpt. pil. Juliusz Frey 15.02.1941 - 10.08.1941 kpt. pil. Wacław Wilczewski 11.08.1941 - 14.11.1941 kpt. pil. ALEKSANDER GABSZEWICZ 15.11.1941 - 4.06.1942 kpt. pil. Juliusz Żurakowski 5.06.1942 - 28.12.1942 kpt. pil. Marian Trzebinski 29.12.1942 - 15.09.1943 kpt. pil. Paweł Niemiec 16.09.1943 - 26.06.1944 kpt. pil. Bogdan Arct 27.06.1944 - 6.09.1944 kpt. pil. Zygmunt Drybański 7.09.1944 - 5.07.1945 kpt. pil. Michał Cwynar 6.08.1945 - 10.09.1945 kpt. pil. Paweł Niemiec 11.09.1945 - 12.12.1946 KOLEJNE LOTNISKA BAZOWANIA Pembrey Anglia 22.02.1940 - 18.06.1941 Colerne Anglia 18.06.1941 - 2.08.1941 Church Stanton Anglia 2.08.1941 - 13.12.1941 Northolt Anglia 13.12.1941 - 23.04.1942 Heston Anglia 23.04.1942 - 31.08.1942 Hulton Cranswick Anglia 31.08.1942 - 13.03.1943 Northolt Anglia 13.03.1943 - 22.09.1943 Acklington Anglia 22.09.1943 - 12.02.1944 Woodvale Anglia 12.02.1944 - 24.04.1944 Coltishall Anglia 24.04.1944 - 1.07.1944 West Malling Anglia 1.07.1944 - 11.07.1944 Friston Anglia 11.07.1944 - 27.08.1944 Coltishall Anglia 27.08.1944 - 24.10.1944 Andrews Field Anglia 24.10.1944 - 16.05.1945 Coltishall Anglia 16.05.1945 - 15.08.1945 Andrews Field Anglia 15.08.1945 - 5.11.1945 Wick Anglia 5.11.1945 - 10.03.1946 Hethel Anglia 10.03.1946 - 12.12.1945 UŻYWANE SAMOLOTY HAWKER HURRICANE Mk-I 03.1940 - 08.1941 HAWKER HURRICANE Mk-II 06.1941 - 11.1941 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-II 10.1941 - 11.1942 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-V 11.1941 - 04.1943 09.1943 - 03.1944 NORTH AMERICAN P-51 MUSTANG Mk-III 03.1944 - 12.1946 Jacek Waszczuk 315 Dywizjon Myśliwski "Dębliński"
Dywizjon powstał przejmując tradycję po Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie. Po dwóch miesiącach szkolenia dywizjon osiągnął gotowość bojową, początkowe loty bojowe nie przynosiły sukcesów w postaci zwycięstw powietrznych. 1 lipca 1941 roku z dywizjonu odeszli brytyjscy oficerowie, w lipcu dywizjon wszedł w skład 3 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego, rozpoczęto loty nad kontynent. 9 sierpnia podczas loty bojowego nad Francją odniesiono pierwsze zwycięstwa powietrzne, niestety okupione śmiercią dwóch pilotów. 14 sierpnia 1941 roku nad Francją zestrzelono 10 samolotów bez strat własnych. W październiku 1943 roku dywizjon przeniesiono z Fighter Command do lotnictwa taktycznego 2TAF (Second Tactical Air Force). 10 lipca 1944 roku dywizjon oddelegowano do obrony Londynu przed V-1 przy czym wykonywano równocześnie loty myśliwskie nad kontynentem. 18 sierpnia 1944 roku dywizjon wystartował w składzie 12 maszyn pod dowództwem HORBACZEWSKIEGO w rejonie Beauvais (Francja) napotkano grupę około 20 myśliwców FOCKE WULF Fw-190 podczas nabierania wysokości, po chwili zauważono jeszcze dwie podobne grupy. Horbaczewski poprowadził dywizjon do ataku w efekcie zestrzelono 16 samolotów, jeden zaliczono jako zwycięstwo prawdopodobne oraz trzy uszkodzono. Podczas lotu zginął Horbaczewski po uprzednim zestrzeleniu trzech myśliwców niemieckich. We wrześniu dywizjon został przydzielony do składu 133 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego (2TAF) a w październiku 1944 roku ponownie nastąpiła zmiana, jednostkę przeniesiono na powrót do Fighter Command. 1944 rok zakończono zestrzeleniem 45 samolotów, 2 zaliczono jako prawdopodobne oraz 6 uszkodzono. Wiosną 1945 roku nasiliły się ataki pocisków V-1 w związku z czym w marcu 1945 roku 315 Dywizjon ponownie przeniesiono do zwalczania V-1, 25 marca 1945 roku por. H. Bibrowicz zestrzelił ostatni latający pocisk V-1 na konto dywizjonu. 14 kwietnia 1945 roku wykonano lot na osłonę 500 bombowców lecących nad Świnoujście, był to najdłuższy lot osłonowy polskich myśliwców podczas II wojny (ostatnie samoloty lądowały w 5 godzin 45 minut od startu). 25 kwietnia 1945 roku wykonano lot na osłonę 255 bombowców atakujących siedzibę Hitlera Berchtesgaden ponownie najdłuższy lot bojowy polskich myśliwców (tym razem ostatnie samoloty lądowały 5 godzin 57 minut od startu i to był najdłuższy lot bojowy polskich myśliwców podczas II wojny)
Łącznie piloci 315 Dywizjonu wykonali 6927 lotów bojowych w czasie 13 532 godzin, zestrzelili 86 samolotów 18 zestrzelono prawdopodobnie oraz 29 uszkodzono, dodatkowo zestrzelono 53 pociski latające <V-1> (czwarte miejsce wśród wszystkich dywizjonów <RAF>). W zwalczaniu V-1 najlepsze rezultaty osiągnęli Jankowski 7 zestrzelonych V-1 Siwek 5 zestrzelonych V-1 W walce poległo 29 pilotów, jeden zaginął oraz 4 dostało się do niewoli. W
wypadkach lotniczych poległo 5 pilotów
8.01.1941 powstanie dywizjonu 13.03.1941 osiągnięto gotowość bojową 14.08.1941 Święto dywizjonu obchodzono na pamiątkę pierwszych zwycięstw nad Francją 6.12.1946 rozwiązano dywizjon PK oznaczenie kodowe malowane na samolotach przez całą wojnę. Lotnicy dywizjonu mieli prawo do munduru nosić jedwabne szaliki koloru ciemnoniebieskiego ODZNAKA Czarny kogut z czerwoną grzywą wpisany w trójkąt warszawski o białym tle (godło przedwojennej 112 eskadry myśliwskiej). W prawym górnym rogu liczba 315, wszystkie części metalowe koloru złotego. Odznaka zatwierdzona Dz. Rozk. N. W. Nr 4 z 10. 10.1943 poz 43 Anglia, nadawana 14 sierpnia podczas święta dywizjonu KOLEJNI DOWÓDCY Brytyjczyk S/Ldr H. D. Cooke do 1.07.1941 Polacy mjr pil. Stanisław Pietraszkiewicz 21.01.1941 - 21.09.1941 kpt. pil. Władysław Szczęśniewiecki 22.09.1941 - 8.11.1941 mjr pil. Stefan Janus 9.11.1941 - 6.05.1942 mjr pil. Mieczysław Wiórkiewicz 7.05.1942 - 25.09.1942 kpt. pil. Tadeusz Sawicz 26.09.1942 - 16.04.1943 kpt. pil. Jerzy Popławski 17.04.1943 - 15.02.1944 kpt. pil. Eugeniusz HORBACZEWSKI 16.02.1944 - 18.08.1944 kpt. pil. Tadeusz Andersz 19.08.1944 - 6.04.1945 kpt. pil. Władysław Potocki 7.04.1945 - 02.1946 kpt. pil. Jan Siekierski 02.1946 - 6.12.1946 KOLEJNE LOTNISKA BAZOWANIA Acklington Anglia 8.01.1941 - 13.03.1941 Speke Anglia 13.03.1941 - 14.07.1941 Northolt Anglia 14.07.1941 - 1.04.1942 Woodvale Anglia 1.04.1942 - 5.09.1942 Northolt Anglia 5.09.1942 - 2.06.1943 Hutton Cranswick Anglia 2.06.1943 - 6.07.1943 Ballghalbert Anglia 6.07.1943 - 13.09.1943 Heston Anglia 13.09.1943 - 1.04.1944 Coolham Anglia 1.04.1944 - 22.06.1944 Homsley South Anglia 22.06.1944 - 26.06.1944 Ford Anglia 26.06.1944 - 10.07.1944 Brenzett Anglia 10.07.1944 - 10.10.1944 Andrews Field Anglia 10.10.1944 - 30.10.1944 Peterhead Anglia 30.10.1944 - 16.01.1945 Andrews Field Anglia 16.01.1945 - 10.08.1945 Coltishall Anglia 10.08.1945 - 6.12.1946 UŻYWANE SAMOLOTY HAWKER HURRICANE Mk-I 02.1941 - 07.1941 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-II 07.1941 - 09.1941 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-V 08.1941 - 11.1942 05.1943 - 04.1944 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-IX 10.1942 - 05.1943 NORTH AMERICAN P-51 MUSTANG 03.1944 - 12.1946 Jacek Waszczuk 309 Dywizjon "Ziemi Czerwińskiej"
Dywizjon sformowano 8.10.1940 jako 309 Dywizjon do Współpracy z Wojskami
Lądowymi (przydział RAF Army Co-Operation Command). W pierwszym składzie dywizjonu znaleźli się głównie lotnicy przedwojennych polskich dywizjonów obserwacyjnych. Dzięki doskonałemu wyszkoleniu dywizjon po miesiącu osiągnął gotowość bojową. Początkowo prowadzono loty patrolowe u ujścia rzeki Clyde z zadaniem zwalczania niemieckich samolotów rozpoznawczych, niewielka prędkość Lysanderów praktycznie uniemożliwiała postawione zadanie. Równocześnie szkolono się we współpracy z oddziałami naziemnymi także z I Korpusem Polskim bazującym w Szkocji. Wiosną 1942 roku piloci rozpoczęli przeszkalanie na samoloty North American P-51 Mustang w tym czasie planowano przemianowanie na dywizjon myśliwsko rozpoznawczy. Pozostałych w dywizjonie podoficerów pilotów i obserwatorów przeniesiono do nowo powstałej eskadry C która w przyszłości miała zostać rozwiązana. Eskadrę B w czerwcu 1942 roku skierowano na szkolenie w atakowaniu celów naziemnych po czym w listopadzie eskadra B weszła w skład 35 Skrzydła i 5 grudnia rozpoczęła loty rozpoznawcze nad Francją. W marcu 1943 roku dywizjon zreorganizowano powstał 309 Dywizjon Myśliwsko Rozpoznawczy, eskadrę C rozwiązano. Na początku 1944 roku dywizjon ponownie zreorganizowano od tej chwili stał się dywizjonem myśliwsko bombowym. Dywizjon przezbrojono w stare myśliwce Hurricane w wersji szturmowej. Pierwotnie piloci dywizjonu mieli atakować cele naziemne na wybrzeżu Holenderskim lecz stan myśliwców Hurricane nie wróżył powodzenia. Wkrótce jednostkę przesunięto do Szkocji do osłony przed atakami LUFTWAFFE z baz w Norwegii. W końcu 1944 roku dywizjon wyposażono w nowszą wersję myśliwców Mustang Mk-III, po przeszkoleniu 309 Dywizjon wszedł w skład 133 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego stając się klasycznym dywizjonem myśliwskim dziennym. Rozpoczęto loty na atakowanie celów naziemnych oraz loty w osłonie wypraw bombowych. 9 kwietnia 1945 roku podczas lotu na osłonę bombowców atakujących Hamburg piloci nawiązali walkę z niemieckimi myśliwcami odrzutowymi MESSERSCHITT Me-262 w efekcie zestrzelono 3 samoloty i jeden uszkodzono. 25 kwietnia 1945 roku wykonano ostatnie loty bojowe podczas II wojny, była to osłona 255 bombowców atakujących siedzibę Hitlera w Berchtesgaden
Łącznie piloci 309 Dywizjonu wykonali 1230 lotów bojowych w czasie 3228 godzin, uzyskano 4 zwycięstwa oraz 3 samoloty uszkodzono. Do zakończenia wojny poległo 5 lotników, wszyscy podczas lotów szkolnych. 8.10.1940 sformowano dywizjon 11.11.1940 dywizjon osiągnął gotowość bojową 5.12 obchodzono święto dywizjonu na pamiątkę pierwszych lotów bojowych. 7.01.1947 rozwiązano dywizjon AR oznaczenie kodowe malowane na samolotach do 1944 roku WC oznaczenie kodowe malowane na samolotach od lata 1944 roku do 7.01.1947 Lotnicy dywizjonu mieli prawo do munduru nosić jedwabne szaliki koloru granatowego w białe grochy ODZNAKA srebrne ptasie pióro niosące dwie złote strzały i złotą liczbę 309 wpisane w srebrne lwowskie koło bez tła. Zatwierdzona Dz. Rozk. N. W. 3 z 25.09.1944 poz. 37 Anglia, nadawana 5 grudnia podczas święta dywizjonu. KOLEJNI DOWÓDCY Brytyjczyk W/Cdr N. Mason Polacy ppłk pil. Zygmunt Pistl 8.10.1940 - 11.02.1943 mjr pil. Jacek Piotrowski 12.02.1943 - 14.10.1943 kpt. pil. Maciej Piotrowski 15.10.1943 - 2.04.1944 kpt. pil. Jerzy Gołko 3.04.1944 - 8.09.1944 kpt. pil. Antoni Głowacki 9.09.1944 - 6.08.1945 kpt. pil. Henryk Pietrzak 7.08.1945 - 7.01.1947 KOLEJNE LOTNISKA BAZOWANIA Renfrew Anglia 8.10.1940 - 15.10.1941 Dumino Anglia 15.05.1941 - 15.06.1942 Dalcross Anglia 15.06.1942 - 26.10.1942 Crail Anglia (Eskadra B) 15.06.1942 - 26.10.1942 Findo Gask Anglia 26.10.1942 - 15.11.1942 Gatwick Anglia 15.11.1942 - 10.01.1943 Peterhead Anglia 10.01.1943 - 8.03.1943 Kirknetown Anglia 8.03.1943 - 4.06.1943 Snailwell Anglia 4.06.1943 - 4.11.1943 Wellingore Anglia 5.11.1943 - 24.11.1943 Snailwell Anglia 24.11.1943 - 23.04.1944 Drem i Acklington Anglia 23.04.1944 - 14.11.1944 Peterheed Anglia 14.11.1944 - 12.12.1944 Andrews Field Anglia 12.12.1944 - 15.08.1945 Coltishall Anglia 15.08.1945 - 6.01.1947 UŻYWANE SAMOLOTY Westland Lysander do 03.1943 HAWKER HURRICANE Mk-II 04.1944 - 11.1944 HAWKER HURRICANE Mk-IV 02.1944 - 04.1944 NORTH AMERICAN P-51 MUSTANG Mk-I 08.1942 - 02.1944 09.1944 - 11.1944 NORTH AMERICAN P-51 MUSTANG Mk-III 11.1944 - 01.1947 A sporo zdjęć z 309 Dywizjonu można zobaczyć na stronie; http://www.polishairforce.pl/dyw309zdj Jacek Waszczuk Aktualności lotnicze
|
Dzisiaj jest: 02 May 2025